ناگفته نماند که در این نقشه راه، شما فقط راه تبدیل شدن به یک هکر اخلاقی را خواهید آموخت. در ابتدا بهتره کمی در مورد هکر اخلاقی توضیح بدم.
هکر اخلاقی (Ethical Hacking) چه کسی است؟
هکر اخلاقی یک متخصص شبکه کامپیوتری است که امنیت یک سازمان را بر عهده میگیرد. کار او میتواند تست نفوذ شبکه سازمان باشد تا نقص های احتمالی برای هر نوع نفوذی به سازمان را پیدا کند. نکته کلیدی که یک هکر اخلاقی نسبت به یک هکر مخرب دارد این است که تمام کارهای یک هکر اخلاقی با اجازه مالکین سازمان و بدون هر گونه هدف مخرب انجام شود. یک هکر اخلاقی به عنوان یک هکر کلاه سفید شناخته می شود و کاملا مخالف هکر کلاه سیاه است.
شروع کار با هک اخلاقی
چگونگی شروع کار بستگی به حوزه شغلی، مطالعه یا تحقیقات شما دارد. اگر شما در زمینه های مهندسی کامپیوتر مانند علوم رایانه، فناوری اطلاعات یا امنیت سایبری مشغول به کار باشید، شروع راه برایتان آسان خواهد بود اما برای کسانی که زمینه کاری متفاوتی دارند احتمالا کار کمی سخت می شود زیرا احتمال دارد مجبور به تغییر زمینه کاری خود شوند. همچنین داشتن مدرک دانشگاهی (دیپلم و لیسانس و…) نیز قطعا به شما کمک می کند تا کارتان را به خوبی و باسرعت پیش ببرید.
علاوه بر دانش فنی، یک هکر اخلاقی باید متفکر و خلاق نیز باشد. هکرهای اخلاقی باید فعالیت های مربوط به هکرهای مخرب را پیش بینی کنند و برای حل مسائل امنیتی همیشه یک راهکار حساب شده داشته باشند، زیرا به عنوان یک هکر اخلاقی لازم است که شما یک قدم جلوتر از هکرهای مخرب باشید.
بعد از فرا گرفتن مهارت های کافی، داشتن تجربه مهم ترین بخش کار می باشد. حداقل زمانی که لازم است تا بتوانید به یک هکر اخلاقی با تجربه تبدیل شوید حداقل 5 سال می باشد. و زمانی جواب خواهد داد که فرد علاقه کافی را به این کار داشته باشد. پس علاقه و تلاش میتواند مهم ترین پیش نیاز های تبدیل شدن به یک هکر باشد.
همونطور که اکثرا میدونید، هر کسی در هر زمینه ای مهارت کافی را داشته باشد میتواند به درآمد کافی برسد. پس شرط اصلی برای کار و رسیدن به درآمد، مهارت کافی شما میباشد. در کشور ما ایران نیز اکثر ارگان های دولتی نیاز به متخصصین امنیت (هکر های کلاه سفید) دارند. از جمله این ارگان ها میتوان به مرکز ماهر،پلیس فتا،مرکز کاشف،مراکز آپا و… اشاره کرد.
همچنین شرکت های خصوصی زیادی نیز وجود دارند که به دنبال متخصصی امنیت با تجربه هستند. پس بعد از فرا گرفتن کامل مطالب و کسب تجربه کافی شما میتوانید در هر جای دنیا که باشید به شغلی پردرآمد برسید.
گواهینامه های مناسب برای هکر شدن
هر چند استعداد و توانایی تنها با گواهینامه ها به دست نمی آید اما داشتن آنها میتواند برای شما یک برگ برنده باشد. متاسفانه هنوز هم برخی ارگان ها هستند که مدرک گرا می باشند و به جای علم شما، به مدرک شما اهمیت میدهند. برای همین لازم است تا به تعدادی از این مدارک مهم اشاره کنیم.
گواهینامه Certified Ethical Hacker یا CEH بدون شک میتواند یک گزینه مناسب باشد. CEH گواهینامه ای است که بیشتر هکرهای اخلاقی به دنبال کسب آن می باشند. به غیر از CEH، چندین گواهینامه دیگر نیز وجود دارد که مهارت شما را به عنوان یک هکر اخلاقی اثبات می کند.
- گواهینامه SANS GIAC
- ارزیابی آسیب پذیری ها (Certified Vulnerability Assessor)
- هکر اخلاقی حرفه ای (Certified Professional Ethical Hacker)
- مهندسی تست نفوذ (Certified Penetration Testing Engineer)
- و…
خب در ادامه مقاله “چگونگی تبدیل شدن به یک هکر” می رسیم به بخش مهارت ها، که اصلی ترین مرحله کار می باشد. در ادامه مهارت های لازم و کافی رو به صورت مرحله به مرحله برای شما آماده کردیم. تنها بحثی که ممکن است برای شما به وجود بیاید، بحث منابع است. خیلی از هکرهایی که من تا الان باهاشون مصاحبه داشتم، هیچ کدوم هزینه ای رو برای هکر شدن خودشون پرداخت نکردند و از بهترین منابع، یعنی گوگل و یوتیوب استفاده کردند. اما خب خیلیا دوس دارند مراحل رو خیلی سریع به پایان برسونند که در این شرایط وجود پکیج های آموزشی میتونه براشون مفید باشه و کارشون رو سرعت ببخشه.
مهارت های کافی برای هکر شدن
مرحله اول آشنایی با مفاهیم اولیه.
Network Plus CEH
مرحله دوم آشنایی با خط فرمان های سیستم عامل ها.
Linux Commands Windows Commands LPIC 1 & 2
مرحله سوم آشنایی با فریمورک های نفوذ و پنتست.
Metasploit Basic Metasploit Advanced
مرحله چهارم آشنایی با آسیب پذیری های تحت وب.
Basic of Web Penetration Testing Advanced of Web Penetration Testing Penetration Testing with Kali SQL Programming & PHP/ASP Syntax Entitty framework & .Net Core
مرحله پنجم طریقه جمع آوری اطلاعات از سطح اینترنت.
InfoGathering & OSINT Google Hacking & Web Mapping Social Engeenering & Man Spoofing
مرحله ششم کرک اکانت و جمع آوری اکانت.
Account Leech & Cracking
مرحله هفتم آشنایی با رمزنگاری ها و تست ضعف رمزنگاری.
Cryptography Pentesting
مرحله هشتم تکنیک های نفوذ به شبکه های زیرساختی و بیسیم.
Network & Wireless Hacking
مرحله نهم تکنیک های نفوذ و دور زدن مکانیزم های برنامه های کاربردی.
Android & iOS Penetration Testing
مرحله دهم تست نفوذ با زبان پایتون.
Python for Penetration Testing
مرحله یازدهم آشنایی یا زبان پاورشل و پتانسیل آن.
Powershell for Penetration Testing
مرحله دوازدهم تکنیک های مبهم سازی ر برنامه نویسی و رمزنگاری.
Obfuscation Methods Encryption & Packers
مرحله سیزدهم تکنیک های ارتقاء سطح دسترسی.
Privilage Ecalation
مرحله چهاردهم تکنیک های نگهداری دسترسی و بکدور.
Persistence Methods
مرحله پانزدهم تکنیک های ضد ردیابی دسترسی.
Anti Forensic Methods
مرحله شانزدهم برنامه نویسی زبان C و سوکت نویسی.
C & Network Programming
مرحله هفدهم برنامه نویسی زبان روبی و جاوا اسکریپت.
Ruby & JavaScript Programming
مرحله هجدهم برنامه نویسی .VBScript & ActionScript
ActionScript & VBScript Programming
مرحله نوزدهم برنامه نویسی زبان ماشین.
Assembly Programming
مرحله بیستم آشنایی با ساختار فایل فرمت ها و ماژول های کرنل.
Operating System File Format WinAPI & LinAPI Syntax
مرحله بیست و یکم برنامه نویسی .COM & DCOM
COM and DCOM Programming
مرحله بیست و دوم تحلیل ساختار فایروال های نرم افزاری و سخت افزاری.
Hardware & Software Firewall Analysis
مرحله بیست و سوم مهندسی معکوس هر برنامه ای و تکنیکی.
Advanced Reverse Engineering
مرحله بیست و چهارم اکسپلویت نویسی و دور زدن مکانیزم های دفاعی.
Advanced Exploit Development
مرحله بیست و پنجم ساختن بکدورهای روت کیت و بوت کیت.
Bootkit & Rootkit Analysis
مرحله بیست و ششم اکسپلویت نویسی سیستم عامل های گوشی ها.
Android & iOS Exploit Development
مرحله بیست و هفتم تکنیک های حملات به ماهواره ها و شنود آنها.
Satellite Attacking
امیدوارم این مقاله راهنمای کافی برای ورود شما به دنیای هک و امنیت واقع شده باشه. برای یادگیری بهتر هر روز سعی می کنیم آموزش برخی از این مراحل رو به صورت فارسی در اختیار شما دوستان قرار بدیم. منبع و ترتیب این مهارت ها توسط تیم Unk9vvN نوشته شده است.
سلام
قبل از این مباحث، مبحث a+ رو باید یاد بگیرم؟
سلام
خب قطعا اولش باید با مباحث پایه آشنایی کامل رو داشته باشید.
یادگیری این دوره و نتورک پلاس جزو مباحث پایه هست.
فقط این چند تا مبحث(نت ورک پلاس، سی ای اچ، ای پلاس)، مبحث پایه هستن؟ همینا رو به عنوان علوم پایه در این زمینه یاد بگیریم کافیه؟
بستگی داره شما چه چیز رو پایه در نظر بگیرید.
توی هر مبحثی بخش اولش پایه هست مثل:
Linux Commands
Windows Commands
Metasploit Basic
و …
ولی در کل دانستن اون مباحثی که گفتین برای شروع الزامی است.
سلام وقت بخیر . من ۱۵ سال دارم و الان دانش آموزم ولی با نرم افزارهای مختلف و زیادی به صورت حرفه ای کار کردم اما درباره هک کردن اطلاعاتی ندارم. میخواستم بدونم منم میتونم شروع کنم یا نه؟ و اینکه اگه بخوام شروع کنم حدودا چقدر طول میکشه و چه دوره هایی باید ببینم. لطفا جواب بدین ممنون?
سلام وقت بخیر
یادگیری سن و سال نمیشناسه و توی هر سنی که باشید اگر با علاقه کارتون رو دنبال کنید قطعا موفق میشید.
درباره زمان یادگیری و دوره ها اگه مقاله رو خوب مطالعه کرده باشید توضیح دادیم.
سلام
میخواستم بدونم همه این مبحث ها رو میتونیم بدون رفتن به دانشگاه یاد بگیریم
سلام
بله قطعا میتونید ولی بستگی به تلاش شما داره
درضمن این مباحثی که اینجا گفته شده هیچ کدوم توی دانشگاه تدریس نمیشن.
با سلام مقاله شما بسیار مفید و پر محتوا بود اما برای بنده سوال پیش اومد که چگونه و از چه راهی این علوم رو بدست بیاریم و برای یادگیری اینها چکار بکنیم؟
سلام وقت بخیر
بهترین و رایگان ترین منبع اینترنت هست و اینکه به نحوه گشتن در اون مسلط باشین
ولی برای سریع تر شدن کارت میتونی از وب سایت هایی که دوره آموزشی تولید میکنند هم استفاده کنید.
ولی نظر من اینه که پشت کار و علاقه میخاد
با استعداد و هوش الکی انرژی منفی به کسایی که علاقه
دارن وارد نکنین
یکی که تازه شروع کرده طبیعی هستش که اشتکالاتی داشته باشه
ولی فکر میکنه که هوش کافی و استعدادش کافی نداره و سرد میشه
در کل هوش و استعداد شاید در سرعت یاد گیریش فرق داشته باشه
تعداد زبان های برنامه نویسی که ذکر شده زیاد هستن و اینکه به نظر من انگیزه هر فرد از یادگیری هک فرق داره مثلا اگه یکی بخاد فقط روی وب کار کنه سی و اسمبلی به دردش نمیخوره بهتر میشد اگه اونا رو طبقه بندی میشد و اینکه لیست خوبی هستش ولی ای کاش طبقه بندیش میکردین مثل طبقه مقدماتی و … که فردی که دوره های مقدماتی رو تموم کرده انگیزه بگیره مثل نقشه راه کامپتیا
سلام
میشه یه نقشه منسجم تر بدین چون واقعا حجم مطالب بالا خیلی زیاده و واقعا یاد گیری تقریبا اصولی همه اون مطالب نزدیک 7 8 سال زمان میخواد ممنون میشم (اگه ایمیل کنید بیشتر ممنون میشم ولی اگه اینجاهم بگین مشکلی نیست مرسی)
[email protected]
سلام من یک سوال داشتم درباره ی این موضوع که کدهای cmd ویندوز با لینوکس یکی است. با تشکر از مقاله ی خوبی که نوشتین.
سلام
خیر با هم فرق دارند.
فقط بعضی از دستورات شبیه هم هستند.
سلام یه مهندس دانشگاه ازاد هم می تواند مهندس کامپیوتر خوبی بشود
سلام
زیاد به دانشگاه اینا مربوط نیست چون هر کسی هر جایی باشه با تلاش و پشتکار به هر چیزی که بخواد میتونه برسه.
سلام
اگر با علاقه مباحث رو یاد بگیرید قطعا به هر چیزی که بخواهید میرسید.
سلام برای یادگیری هر یک ازین مراحل، داخل سایت هست؟؟ که از همین جا شروع کنیم؟
رشتمون کامپیوتره و اشنایی تقریبی با برنامه نویسی ام داریم کاملترش و میخوایم
سلام
همه مطالب موجود نیست ولی شما میتونید از مطالب موجود در سایت و یوتیوب استفاده کنید.
سلام خسته نباشید من 17 ساله ام و رشته دبیرستان من نرم افزار هستش و به شدت علاقه به زمینه ی هک و امنیت دارم و تازه میخام شروع کنم و سمت هدفم برم میخاسم بدونم برای منی که هیچ نمیدونم باید از کجا شروع کنم؟
سلام
همه دوستان در هر سنی که هستند می توانند از این نقشه راه استفاده کنند چون از 0 تا 100 می باشد.
موفق باشید
سلام
باید نتورک پلاس رو به صورت حرفه ای بلد باشیم؟
سلام
جزو مفاهیم پایه هست باید یاد بگیرید.
درود دوست عزیز
سپاس از متن کاربردیتون
میخاستم ببینم منابعی برای این اموزش ها دارید ؟
سپاس
بدرود
سلام
منابع رایگان زیاد هستند و شما میتونید با سرچ در گوگل پیدا کنید.
سلام
۱. آیا میشه فقط با زبان پایتون هک رو یاد گرفت؟
۲. آیا میشه به این نقشه راهی که دادین اعتماد کرد یا فقط نظر شخصی شماست؟
سلام
خیر دانستن یک زبان اصلا کافی نیست.
این نقشه از راه تجربه کسب شده و میتونید بهش اعتماد کنید.
سلام من الان یک هفته هستش که کار میکنم بدون اینکه کلاس برم روزی 10 ساعت کامل وقت میزارم با این پشت کار پیش برم به نظر شما تا چند سال دیگه میتونم به تمام جزئیات مسلط بشم
سلام وقت بخیر
فقط یادگیری نیست بحث کسب کردن تجربه هم خیلی مهمه که با این حساب باید 5 سال وقت گذاشت.
سلام دوستان خب اول بگم ک من خودم پیش رفتم و موفق شدم ولی یکم دردسر داشته واسم?
۱.اول اینکه و علاقه پشتکار و ایمان به خدا و خود
۲.زحمت و تلاش و وقت زیاد
۳.بعد هم مونده از کدوم دسته بشی
۴.بهتره زیاد رو برنامه نویسی امنیت کار کنید
۵.دانشگاه هم که یاد میگیرید خیلی کاربردی هست
سلام گل کاشتی با این مطلبت. خواهش میکنم آپدیت بشه هر از گاهی و چیزهایی جدید رو بذاری یا ترتیبش رو تغییر بدی حیفه چنین مرجعی از رده خارج بشه. چیزی که فهمیدم اینه بهتره حتی قبل از قدم شروع به یادگیری پایتون و لینوکس کنیم. میخواستم بدونم چه نسخه ای از لینوکس رو پیشنهاد میدی. تازه کار بودنی ا نبودن رو بذاریم کنار. توضیعی که بهترین کارایی رو برامون در طی این مسیر داشته باشه چیه؟
بازم ممنونم از این پست جامع. مثل این پیدا نکردم.
فقط با علاقه میتونی به اهدافت برسی من چند ساله الیت دارم بسیار عالی هست و هم اینکه جالبه بدونید تحصیلاتم فوق دیپلم است چون فقط عملی کار کردم و به روز می باشم
سلام. ببخشید من الان ۲ساله که با نسخه های مختلف لینوکس بخصوص parrot sec os کار کردم و دانش کافی از سیستم های لینوکس دارم و تقریبا قبل از لینوکس هم کا عمرم رو با ویندوز گذروندم.
من الان رشته تحصیلیم علوم انسانیه. ولی به کامپیوتر علاقه شدید دارم. با زبان python هم خداروشکر روون هستم. ولی مشکلم اینه که چون کلاس ۱۲ هستم و وسط سال هست و تیرماه اینده کنکور دارم.
میخوام بدونم که ایا راهی هست که داخل دانشگاه وارد رشته کامپیوتر بشم؟(از مدیر مدرسمون سوال کردم چند بار جواب سربالا میداد. تو اینترنت هم چیزی نتونستم پیدا کنم. امیدوارم شما بتونید کمکم کنید.)
بله حتما میتونید
دانشگاه های آزاد و پیام نور و … خیلی راحت ورودی میگیرند و هیچ تفاوتی بین رشته ها نمی گذارند و اگر معدل شما زیاد باشد بدون کنکور هم میتوانید در این دانشگاه ها وارد شوید. (مثل خود من :)) )
ببخشيد خواهش ميكنم اگه ميشه جواب سوالمو بدين ميخواستم بپرسم براي هر كدوم از اين دوره ها چقدر زمان نياز هست و كل اين ها به طور متوسط چقدر زمان ميبرد (و يا اينكه اينايي كه نوشتين اسم همون دوره ها هست ؟؟! )
سلام وقت بخیر
بستگی به زمانی داره که شما اختصاص میدید. امکان داره یه نفر روزی 2 ساعت بخونه و یک نفر 8 ساعت.
فقط هوش میخواد و خلاقیت همین
این سرتی فیکیتها مفت نمی ارزن
سلام خیلی ممنون از نقشه دقیق و خوبی که اراعه داده اید در پاسخ به دوستان دوره CCNA را نیز مطرح کرده اید این دوره در شماره چند نقشه قرار میگیرد؟
سلام و عرض ادب ، من میخوام در حوزه امنیت اطلاعات فعالیت کنم و هدف جدیدم در کسب و کار هست، اطلاعات جامع و کاملی در این حوزه ندارم دقیقا نمیدونم میخوام در حوزه امنیت تحت وب کار کنم یا شبکه یا موبایل. کدوم ادامه بدم ولی میدونم که باید از یه جایی شروع کنم تا به شناخت بیشتر در این حوزه برسم ، طبق بررسی هایی که کردم دوره های نتورک پلاس پیشنهاد شده.. نظر شما چیه ؟شما میتونید منبع معتری در اختیارمم بذارید ؟با تشکر فراوان از زحمات شما.
ببخشید بعد از اموزشش میتونم درامد داشته باشم و چقدر میتونم درامد داشته باشم
سلام بله قطعا
درامدش بستگی به فعالیت و ایده های خود شما داره
ببخشید ایا دوره های Mcsa و mcse لازمه ؟
دوره های مجازی سازی و میکروتیک چطور ؟
چون یه جا خوندم پیش نیاز لازمه
سلام
ضروری نیست و دانستنش خالی از لطف نیست.
سلام ممنون بابت توضیحات دقیقتون.
یک سوال در مورد این بخش «پس بعد از فرا گرفتن کامل مطالب و کسب تجربه کافی شما میتوانید در هر جای دنیا که باشید به شغلی پردرآمد برسید.» همه تجربه میخان از ما چطوری شروع کنم پس؟؟؟
اگر شما این مسیر رو جلوتر برید حتما تجربه هم کسب خواهید کرد. چون الان شروع نکردید فکر میکنید که تجربه چطوری به دست میاد.
سلام
لطفا پاسخ بدید آیا کسی که اصلا رشته تحصیلیش مربوط به کامپیوتر و it نیست میتونه اینارو فرا بگیره یا بدون دانش دانشگاهی میشه متخصص امنیت شد چون بنده خیلی علاقه دارم به این مبحث و نمیخوام وقتمو با مطالب آکادمیک که تو دانشگاه تدریس میشه و کهنه هستند تلف کنم و میخوام عملی و خوب یاد بگیرم
سلام بله شرط اول علاقه و پشتکار هست که اگر شما داشته باشید قطعا به خواسته تون میرسید.
سلام
یک سوال شنا به عنوان یک هکر یا کارشناس امنیت چه نرم افزارهای امنیتی رو برای نصب روی ویندوز پیشنهاد میکنید؟
سلام
بستگی به نیاز شما دارد.
سلام
سایت شما خیلی عالیه
فقط یه سوال. برای یادگیری ۰-۱۰۰ این قضیه سایتهای خاصی که کامل باشن رو میشناسید؟
سلام
هیچ سایتی کامل نیست
ولی شما میتونید از طریق موتور جستجوی گوگل به بهترین مطالب دسترسی داشته باشید.
سلام با تشکر از سایت شما و این پست عالی
یه سوال درسته که نمیشه یه زمان تعیین کرد که همشو یاد گرفت ولی میتونید یه زمان تقریبی بگید که چقدر طول میکشه ؟
سلام و درود
به صورت حرفه ای و کسب تجربه
حداقل ۵ سال
با تشکر از تمام بچه هایی که واسه این سایت زحمت میکشن .
از اون جایی که اینجانب هنوز از علم بالایی در تست نفوذ و امنیت سایبری برخوردار نیستم نمیتونم نظر تخصصی راجب پست بالا بدم ولی بنظر میاد نقشه خوبیه فقط من 2 تا سوال میخواستم بپرسم که ممنون میشم اگه جواب بدید .
1. چه میزان زمان باید گذاشت برای هرکدوم از مراحل یا کل نقشه , البته من خودمم فکر نمیکنم بشه زمان دقیقی برای کل نقشه ارائه داد ولی مثلا اگه بخوایم زبان JavaScript رو در نظر بگیریم خیلی بهتر میشد اگه ذکر میشد مثلا برای یادگریش 200 ساعت وقت بزارید و حداقل هم 500 ساعت
هم تمرین داشته باشید .
2. آیا واقعا این نقشه جواب میده ؟؟؟ یا فقط مطلبیه که برای افزایش بازدید از سایت تولید شده ؟
یعنی من همین خطو بگیرمو برم جلو ؟؟؟
سوال اولتون رو باید بگم که بستگی به شخص داره که چه مدت زمان میزاره و چه اندازه اشتیاق داره برای یادگیری
و نمیشه زمان دقیق تعیین کرد براش.
در مورد سوال دوم هم باید بگم که امکان داره برخی از اون مباحث مطرح شده اصلا به کارتون نیاد پس میتونید فقط اونایی که علاقه دارید رو یاد بگیرید
و در اخر اگه بخواییم به صورت خلاصه و اون چیزایی که بیشتر کاربرد دارن رو دسته بندی کنیم به شکل زیر درمیاد:
-(OS (Linux,Win,Mac
-Network+
-(Programmaing Essentials (C,php,python,sql,javascript
-CEH
-Ccna
-Lpic1 or 2
-Pwk
-Ccnp
-PowerShell
-Network PenTest
-Wifu
-(Programming (PHP,Sql,java Script,asp.net
-Web PenTest
.
..
...
-Sec500
-Sec511
-----
Sans- Ec Council - Comptia - LPI - Offensive Security
سلام ممنونم از سایت خوبتون
میشه لطفا ترتیب یادگیری زبان های برنامه نویسی رو بگین
به ترتیب پایه و یا پرکاربرد ترین ها و بعد بگین که به چه صورت دسته بندی شدن
به نظرتون بعد از چند سال با پشتکار و تلاش مداوم روزی ۵ تا ۶ ساعت میتوان به یک هکر حرفه ای تبدیل شویم
ممنونم
سلام
ایا سن به یادگیری هک ربط داره
یعنی مثلا اگه از سن نوجوانی شروع بشه فک میکنم با پشتکار و تلاش بشه تا ۲۰ تا ۲۵ سالگی به یه هکر حرفه ای تبدیل شد
چون حداقل ۷ تا ۱۲ سال سابقه داره و تجربه
اگه بخوای از سن پایین شروع کنی خیلی جلو میفتی اگه علاقه داری بچسب بهش.
اول زبان HTML بعد CSS بعد JavaScript و یعدش کتاب خونه ها و فریمورک های CSS و JavaScript, بعدش هم هر زبانی که دوست داشتی که خودم زبان SQL رو پیشنهاد میکنم.